Jak prowadzić księgowość dla firmy rodzinnej

Jak prowadzić księgowość dla firmy rodzinnej?

Rachunkowość firm rodzinnych różni się od organizacji księgowości w korporacji, spółce akcyjnej, stąd też warto wiedzieć, jak zabrać się za obsługę rodzinnej firmy. Usługi księgowe w tym zakresie można zlecić profesjonalnej jednostce biura rachunkowego, jak też rozważyć prowadzenie spraw rachunkowych firmy we własnym zakresie, czy też zatrudniając pracownika księgowego.  

Jakie są zasady prowadzenia księgowości dla firmy rodzinnej?

Firmy rodzinne na polskim rynku to wciąż spora grupa przedsiębiorców. Przekazywane i rozwijane z pokolenia na pokolenie są często miejscem zatrudnienia dla szeroko pojętej rodziny. To właśnie wynagrodzenia członków rodziny są jedną z kluczowych cech, wyróżniających firmę rodzinną na tle pozostałych działalności gospodarczych. Według przepisów za firmę rodzinną uznaje się przedsiębiorcę, na rzecz którego pracują co najmniej dwaj członkowie rodziny oraz połowa kapitału firmy należy do rodziny. Odpowiadając na potrzeby naszych klientów, oferujemy kompleksowe usługi księgowe dla małych firm rodzinnych, w tym:

  • Prowadzenie ksiąg rachunkowych
  • Ewidencja przychodów i kosztów
  • Rozliczenia ZUS i PIT
  • Sporządzanie deklaracji podatkowych
  • Pomoc w kontaktach z urzędami

Utrudnieniem i wyzwaniem w firmach rodzinnych są finanse i ich rozliczenie. Rachunkowość firm rodzinnych utrudnia często nieodpłatne korzystanie z majątku prywatnego, jak również nieodpłatna pomoc członków rodziny. Zasadą stosowaną w księgowości w takich przypadkach jest zaliczenie nieodpłatnych świadczeń do przychodów. Wysokość przychodu z tego tytułu jest zależna od charakteru świadczeń.  Wartość ta powinna odnosić się do zasad i stawek rynkowych. 

Jakie są różnice między księgowością firmy rodzinnej a innymi typami firm?

Kłopotliwą kwestią w kontekście rozliczeń księgowych w firmie rodzinnej są wynagrodzenia członków rodziny. To właśnie jest cała specyfika prowadzenia firmy rodzinnej. Najczęściej tyczy się to małżonka i dzieci. Ich wkład pracy nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów. Praca pozostałych członków rodziny jest traktowana na zasadach ogólnych, wliczając się do kosztów uzyskania przychodów. Wraz z wynagrodzeniem dotykamy kwestii rozliczeń składek ZUS, jak i problematycznego korzystania z majątku rodziny w celach służbowych. 

Pomoc członków rodziny w firmie rodzinnej, jeśli jest doraźna, może być świadczeniem nieodpłatnym nie wymagającym umowy. Nie ma też przeszkód, aby członkowie rodziny byli zatrudnieni jako osoba współpracująca lub pracownik na umowę o pracę, otrzymując wynagrodzenie i opłacając niezbędne składki. Składki społeczne opłacone za osobę współpracującą (członka rodziny) mogą zostać odliczone od dochodu, natomiast ubezpieczenie zdrowotne można odliczyć od podatku dochodowego. 

Jakie dokumenty są potrzebne do prawidłowego prowadzenia księgowości rodzinnej?

Firma rodzinna nie jest zwolniona z dokumentacji księgowej. Każdy wydatek, jak i przychód musi być udokumentowany. Jeśli chodzi o nieodpłatne świadczenia przez członków rodziny, muszą być one wycenione i udokumentowane poprzez pisemne określenie rodzaju świadczenia, terminu wykonania. Co do korzystania z majątku prywatnego konieczna jest stosowana umowa (np. użyczenia), jak też wycena składników majątku użytkowanych do celów prowadzenia działalności. 

Wspólność małżeńska w firmie rodzinnej także może przysparzać problemów rozliczeniowych. Istnieje wiele niuansów w kwestii specyfiki pracy w firmie rodzinnej, które implikują różne sposoby rozliczenia księgowego. Mimo wyjścia naprzeciw firmom rodzinnym fiksus obliguje do skrupulatnego dokumentowania wkładu pracy i nakładów członków rodziny na rzecz firmy. Ma to na celu uniknięcie nadużywania instytucji firmy rodzinnej do celów zarobkowych.

Zobacz również: Księgowość online